column Met kippenvel las ik afgelopen week de groeiende berichtenstroom uit het Engelse voetbal. Oud-profspeler Andy Woodward was de eerste die begon te vertellen wat hem was overkomen als jongetje: hij was honderden keren verkracht door zijn jeugdtrainer.

Nu, op 43-jarige leeftijd, was hij eindelijk zover dat hij erover durfde te praten. Met als reden: anderen aanmoedigen ook hun mond open te trekken, want dat er meer voetballers misbruikt waren in hun jeugd wist hij zeker.

Dat bleek. Vrijwel meteen stonden drie andere oud-profs op om soortgelijke ervaringen te delen. Een inderhaast geopend telefonisch meldpunt kreeg binnen twee uur nog eens vijftig meldingen binnen. Mijn hart brak misschien nog wel het meest van het kleine zinnetje van een van de oud-profs: “Ik wist dat het verkeerd was, maar ik wilde zo graag voetballen.”

Dit zijn het soort berichten die ik eigenlijk niet wil lezen of zien, omdat ze me misselijk maken. Maar het zijn ook berichten die onbeschrijflijk belangrijk zijn. Overal waar kinderen, maar ook volwassenen, in een afhankelijkheidspositie zitten, wordt macht misbruikt. Worden mensen misbruikt. Geïntimideerd. Gekleineerd. Het blijkt telkens weer. En alleen door erover te praten, hoe moeilijk dat ook is, kunnen er dingen veranderen.

Minder fraaie dingen

Mijn ervaringen zijn absoluut peanuts vergeleken bij die van de Engelse voetballers. Maar ook ik heb tijdens mijn wielercarrière minder fraaie dingen meegemaakt. Zo was er de mechanieker die me regelmatig klem zette tegen de muur en me zonder reden uitfoeterde. Er was de masseur die het regelmatig voor elkaar kreeg om tijdens een massage mijn schaamlippen aan te raken. Meestal door de stof van mijn onderbroek heen, maar soms presteerde hij het zelfs zijn vingers in mijn slipje te laten glippen.

Aanvankelijk dacht ik: hij doet het niet expres. Het is gewoon onhandigheid. Later dacht ik: als je naar je gevoel luistert, weet je heus wel dat het anders zit. Dit is niet per ongeluk. Dat kan haast niet. Toch?

Ik twijfelde aan mezelf. Liet hem begaan, want ik wilde geen gedoe. En ik was notabene 30! Met toch wel heel wat meer levenservaring dan mijn 18-jarige ploeggenoten, die ook bij hem op de massagetafel lagen.

Intimidatie

Ook was er de ploegleider die me week in week uit vertelde dat ik er niets van kon. Dat ik moest ophoepelen uit het wielrennen, omdat ik er echt helemaal niks te zoeken had. Hoe zoet was de wraak het seizoen erna, toen ik het hele voorjaar lang bij de beste twintig wielrensters van de wereld hoorde en hem zonder woorden kon laten zien dat hij ongelijk had. Maar zijn stem heeft nog jaren in mijn hoofd gezeten.

De Engelse voetbalbond heeft een onderzoek naar het seksueel misbruik aangekondigd. De enige juiste reactie. Want dat zulke dingen nu niet meer plaatsvinden, is een illusie. Een paar maanden geleden hebben we bij de Nederlandse wielerbond KNWU (ik zit in het hoofdbestuur) besloten tot een onderzoek naar intimidatie in de wielersport. Omdat niets belangrijker is dan een veilig sportklimaat. Voor kinderen, en voor volwassenen.

Al vallen ze in het niet vergeleken bij het Engelse voetbal, ik heb de woorden hierboven lang gewikt en gewogen. Ja, ik schaam me. En ik vind het eng dat iedereen mijn ervaringen nu kan lezen. Maar ik ben ervan overtuigd: de enige manier om tot een veilig sportklimaat te komen, is door over dit soort dingen te praten.