Ierse regering hekelt toedekmethode Vaticaan

UIT HET FRIESCH DAGBLAD van 25 juli 2011

Aartsbisschop Martin van Dublin doet een bijna smekend beroep op de Ierse premier Enda Kenny om de controverse tussen de Ierse regering en de R.-K. Kerk over kindermisbruik niet op de spits te drijven.

Frans Wijnands

,,Als we niet samenwerken worden onze kinderen andermaal de dupe”, zei aartsbisschop Diarmuid Martin van Ierland. Hij pleit er bij de Ierse premier en de justitiële autoriteiten voor om te blijven samenwerken, zodat het vergrijp van kinderen door priesters, paters, broeders en nonnen een halt kan worden toegeroepen en de schuldigen op gepaste (gerechtelijke) wijze gestraft worden.

De aartsbisschop riep de vorig jaar teruggetreden bisschop van het bisdom Cloyne, mgr. John Magee (1936), terug te keren naar Ierland en zich ter verantwoording te laten roepen. De gewezen bisschop – ooit een rijzende ster binnen de kerkelijke organisatie en werkzaam op het secretariaat van drie opeenvolgende pausen – is ondergedoken nadat aan het licht was gekomen dat hij de kwade genius was achter het schandelijk negeren van een schier onafzienbare reeks kindermisbruikgevallen door enkele tientallen priesters van zijn bisdom.

Maar de afgetreden bisschop is met de noorderzon vertrokken – vermoedelijk ondergedoken in de Verenigde Staten – en heeft tot nu toe alleen maar excuus aangeboden voor zijn laksheid wat betreft het afhandelen van klachten over misbruik.

De christen-democratische premier Kenny van Ierland gebruikte vorige week in het Ierse Parlement keiharde woorden om de Ierse kerk, maar ook het Vaticaan, aan te klagen en te beschuldigen van bewuste tegenwerking van de Ierse Justitie in het onderzoek naar gevallen van kindermisbruik.

Uit een recent, vernietigend rapport over het bisdom Cloyne blijkt dat tussen 1996 en 2009 minstens negentien priesters van seksueel misbruik zijn beschuldigd. Maar in strijd met de Ierse wet en ook Vaticaanse voorschriften werden die gevallen niet aan Justitie gemeld. ,,In het Vaticaan heerst een cultuur waarin gebrek aan inlevingsvermogen, elitair gedrag en narcisme voorop staan”, aldus premier Kenny.

Het onderzoek van de Ierse regering naar seksueel misbruik door negentien geestelijken in het bisdom Cloyne is het vierde rapport in Ierland over seksueel misbruik. De veertig slachtoffers die in het onderzoek worden genoemd, zeggen zonder uitzondering dat zij zich door de leiding van de kerk in de steek gelaten voelen.

De perschef van het Vaticaan, de Jezuïet pater Lombardi, liet weten dat het Vaticaan ,,te gelegener tijd en op gepaste wijze op de beschuldigingen zal antwoorden”. Ondertussen vroeg hij om ,,noodzakelijke objectiviteit” van weerskanten. Dat klinkt arroganter dan bedoeld, maar pater Lombardi probeert het zwellende conflict tussen Ierland en het Vaticaan in te perken.

Niet alleen in buitenkerkelijke kringen in het overwegend katholieke Ierland heerst grote verontwaardiging en afschuw over de jongste onthullingen over het systematisch toedekken van misbruikgevallen. De apostolische visitator mgr. Clifford, die in opdracht van paus Benedictus XVI de misbruikgevallen binnen de Ierse R.-K. Kerk in kaart brengt, spoort de Ierse bisschoppen aan tot nog meer zorgvuldigheid. Hij stelt zelfs voor om priesters en andere kerkelijke medewerkers een soort van certificaat te geven dat zij geschikt zijn om met kinderen om te gaan; een kindvriendelijk kwaliteitszegel.

De prefect van de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer, kardinaal Levada, heeft in een rondschrijfbrief aan alle bisschoppen in de wereld nogmaals benadrukt dat de zorg voor de slachtoffers voorop moet staan, dat er strengere selectienormen moeten komen voor priesterstudenten en dat samenwerking met de Justitie een verplichte richtlijn is. Alle bisschoppenconferenties krijgen een jaar de tijd om een plan van aanpak bij de Congregatie in te dienen.

Daarmee wordt impliciet onderschreven dat het Vaticaan niet boven de burgerlijke wet staat en geen eigen rechter mag spelen over priesters die zich aan kinderen vergrepen hebben. Want die eigen aanpak resulteerde in het verleden vrijwel uitsluitend in het toedekken van misbruik en de disciplinaire maatregelen tegen schuldige priesters beperkten zich doorgaans tot overplaatsingen naar andere parochies.

De Ierse regering heeft het conflict met de R.-K. Kerk helemaal op scherp gezet met de aankondiging dat er een wet gaat komen die het biechtgeheim aanpakt. ,,De wetten in dit land zullen niet wijken voor bisschopsstaf en priesterboord”, zei een verontwaardigde premier. Priesters die in de biechtstoel misdaden horen zouden de biechteling niet alleen moeten aanraden om naar Justitie te stappen, zoals nu gebeurt, maar zouden zelf de opgebiechte misdaden aan moeten geven. En dat staat nu eenmaal haaks op het heilig sacrament van de biecht van de Rooms-Katholieke Kerk.