‘In de ogen van Griet Op de Beeck zag ik mijn eigen zwarte gat’
‘In de ogen van Griet Op de Beeck zag ik mijn eigen zwarte gat’
Uit TROUW: SAMENLEVING door Iris Pronk– 8:43, 27 september 2017
De persoonlijke getuigenis van schrijfster Griet Op de Beeck op tv maakt veel los bij andere slachtoffers van incest.
Het was alsof hij een vrouwelijke versie van zichzelf zag, zegt de vijftiger Boudewijn die als kind jarenlang seksueel werd misbruikt. Maandag zag hij het tv-programma ‘De Wereld Draait Door’, waarin schrijfster Griet Op de Beeck openbaarde dat haar vader haar misbruikt had. “Toen ik haar in de ogen keek, dacht ik: ‘Ik kijk in mijn eigen zwarte gat’.”
Boudewijn − die niet met zijn echte naam in de krant wil − was zo geroerd door de Vlaamse bestsellerauteur, dat hij gisterochtend al om kwart over acht zijn therapeut belde. Die kreeg gisteren nog veel meer telefoontjes en mailtjes van cliënten die zich in het verhaal van Op de Beeck herkenden. Ook bij Korrelatie kwamen tientallen telefoontjes binnen.
Liegen
De schrijfster was aanvankelijk van plan om ‘staalhard te liegen’ over haar misbruikverleden, vertelde ze in ‘DWDD’. Maar dat voornemen begon steeds meer te knellen. Haar nieuwe roman, deel 1 van een trilogie, heet ‘Het beste wat we hebben’ en drááit om incest. “Elke journalist met vier hersencellen op een rij zou natuurlijk vragen: waarom is dat voor jou zo belangrijk en heb je het zelf meegemaakt?”
Door te liegen zou Op de Beeck, die volgend jaar het Boekenweekgeschenk schrijft, een drukkend geheim met zich mee blijven zeulen. Bovendien zou ze op die manier meedoen aan “de cultuur van het grote zwijgen over de stukken werkelijkheid waar we eigenlijk liever niet naar kijken. En dat begrijp ik wel, maar dat heeft nog nooit een slachtoffer vooruit geholpen. Dat speelt alleen de daders in de kaart.”
Daarom besloot ze toch te vertellen over het misbruik, dat duurde van haar vijfde tot haar negende jaar. En over de verdringing van die traumatische ervaringen, waarvan ze zich pas in 2012 in therapie bewust werd. “De angst om niet geloofd te worden is verschroeiend en verschrikkelijk en staat herstel in de weg”, aldus de schrijfster op tv.
Integer
Die angst koesteren alle misbruikslachtoffers volgens Peter John Schouten, auteur van het boek ‘Traumaseksualiteit’ en de therapeut van Boudewijn. “Hun angst is chronisch en hardnekkig. Slachtoffers geloven het misbruik zelf eigenlijk niet, ze hebben het in een afgesloten deel van hun leven geplaatst. Ze bagatelliseren het: ach, het was maar een handeling die ik moest verrichten. Of: ach, het duurde maar een poosje.”
Hij vindt het moedig dat Op de Beeck het zwijgen verbrak. Ze krijgt op de sociale media ook wel kritiek, ze is al vergeleken met het jeugdige loverboyslachtoffer Maria Mosterd die later als fantast werd ontmaskerd. Maar Op de Beeck wekt een integere en krachtige indruk, vindt Schouten: “Ik vond haar optreden heel aangrijpend, door haar taal, door haar lef. Ze is een rolmodel. Ze laat zien hoe incest alles beïnvloedt, ze koppelt het aan haar depressie, haar eetstoornis, aan de verkeerde mannen die ze steeds weer koos. Ze laat zien: zo lééf je door misbruik. Maar ze zit niet te jeremiëren.”
Voor lotgenoot Boudewijn was de getuigenis van de schrijfster confronterend . “Ik heb er vannacht geen oog van dicht gedaan.” Hij had al zo’n vermoeden: “Toen ik haar eerste roman las, ‘Vele hemels boven de zevende’, dacht ik al: zij is vast misbruikt.”
Hij voelt zich ook gesteund door haar tv-ontboezeming. “Ze maakt het bespreekbaar. Incest ís er en je kunt er heel veel last van hebben. Het heeft mij helemaal gevormd.”
De echte naam van Boudewijn is bij de redactie bekend.
Lees ook: Griet Op de Beeck heeft alsnog woorden gegeven aan de ervaring uit haar jeugd