Kappen met die indianenverhalen

Uit: Elsevier door Afshin Ellian

De beeldvorming van de katholieke kerk is gecriminaliseerd door handelingen van priesters. Wereldwijd heeft een aantal priesters seksueel misbruik gemaakt van minderjarigen wier zorg juist aan deze priesters was toevertrouwd.

Deze feiten kunnen niet meer worden ontkend. Het gaat hier niet langer om eenvoudige priesters. Ook sommige bisschoppen hebben zich schuldig gemaakt aan zedenmisdrijven. De organisatie van de kerk was niet in staat om deze misdaden te kunnen voorkomen. De aan de kerk gelieerde instellingen blijken een gewilde plek te zijn voor pedofiele types.

Aard en omvang
Lange tijd ging de discussie over de aard en omvang van het misbruik binnen de kerk. Eerst moesten de feiten worden vastgesteld. Daarna ging het over de verantwoordelijkheid: wie, waar in welke mate verantwoordelijk was en is voor deze misdrijven.

De feiten zijn vastgesteld. En de kerk neemt de volle verantwoordelijkheid voor deze wantoestanden.

Nu duikt de vraag op waarom deze mensen zedendelicten in de kerk pleegden. Heeft dat te maken met de organisatie van de kerk? Of heeft het te maken met de manier waarop de priesters leven? Het celibaat staat ter discussie. Aan het celibatair leven kan niet noodzakelijkerwijs de conclusie worden verbonden dat die manier van het leven logischerwijs tot pedofilie of andere soorten van zedendelicten leidt. Waarom?

Verbieden
Als wij aan bepaalde legale levenswijzen of beroepen crimineel gedrag zouden toerekenen, kunnen we net zo goed die levenswijzen of beroepen verbieden.

Als een bepaald legaal beroep tot strafrechtelijke toestanden kan leiden, dan moeten we tot de conclusie komen dat degenen die uit deze beroepsgroep geen misdadige handelingen verrichten, tot de uitzonderingen behoren.

Het is niet logisch om de meerderheid van priesters die geen zedendelicten pleegt, als uitzondering te bestempelen. Dit is dan een hele rare vorm van uitzondering.

Regel
De meerderheid vormt niet de uitzondering maar de regel. Vooralsnog zijn de meeste priesters normale mensen die geen zedendelicten plegen.

Uit de misdadige feiten kunnen we dus geen norm afleiden. Wie moet dus de schuld krijgen voor deze wantoestanden in de kerk?

De onderzoekers van John Jay College in New York hebben deze zaken onderzocht. Zij kwamen tot de conclusie dat ‘lossere zeden en een slechte opleiding leidden in de jaren zestig en zeventig tot een piek van misbruik binnen de Rooms-Katholieke kerk’.

Dit onderzoek had plaats in opdracht van de Amerikaanse bisschoppenconferentie. Een vreemde bewering, maar niet onbegrijpelijk! De religieuze onderzoekers willen de schuld bij een ander leggen.

Vreemder
Het wordt nog vreemder als de onderzoekers vaststellen dat ‘het seksueel misbruik niet los is te zien van ontsporingen in de samenleving in de jaren zestig en zeventig’.

Maar er zijn gevallen in Europa, die betrekking hebben op de jaren veertig van de vorige eeuw. Waarom trekken ze dus deze vreemde conclusie? De individuele priesters kunnen niet ontsporen, maar de tijd, de tijdgeest was ontspoord. Dat is de portee van wat deze religieuze onderzoekers schrijven.

Zodoende wordt de jaren zestig van de vorige eeuw, de eeuw van secularisatie als bron van alle misdaden gezien. Is dat zo? Heeft de kerk in de middeleeuwen geen misdaden gepleegd? Als ze geen misdaden hebben gepleegd, waarom heeft de paus dan in 2000 een mea culpa uitgesproken? En heeft een fors aantal priesters in Mexico in de jaren 30 van de vorige eeuw niet misbruik gemaakt van minderjarigen?

Indianenverhalen
Met dit soort indianenverhalen kan de kerk zijn eer niet redden. Wees eerlijk en redelijk. Van oudsher weten we dat degenen die een vorm van absolute macht – ook een afgeleide vorm ervan – claimen, het risico lopen om die macht te misbruiken.

Bovendien weten we ook dat de machtige functies een bijzondere aantrekkingskracht hebben op misdadige personen. De priesterfunctie claimt een vorm van geestelijke macht die zeer aantrekkelijk is voor misdadige en ontspoorde personen. Om deze functie te beschermen moet er controle zijn. Een misdadiger die de macht misbruikt, moet openbaar worden bestraft. De kerk heeft gefaald. De kerkleiders hebben gefaald.

Slachtoffers
Terecht waren de Verenigingen van slachtoffers boos op dit onwetenschappelijke rapport van bevriende onderzoekers: ‘De oorzaak van het misbruik ligt bij het gebrek aan verantwoordingsplicht en transparantie binnen de kerk. Het is bekend dat bisschoppen priesters die misbruik plegen vrijwel altijd uit de wind houden.’

Waar geen openbare controle is, zal de macht ontaarden in willekeur. Om de willekeur heen dansen de machtswellustelingen.

Niet de jaren zestig, maar de organisatorische en dogmatische cultuur van de kerk is de oorzaak van dit schandaal.

2 antwoorden

Reacties zijn gesloten.