Slachtoffers hebben geen vertrouwen in commissie Bandell
Volkskrant Middernachtszon – Hugo Stephan Verbrugh – 9 april 2011
“De r.k. kerk doet inzake seksueel misbruik tot in decimalen achter de komma wat je kon verwachten…”
Trouw had het donderdag zelfs op de voorpagina: meerdere groepen slachtoffers seksueel misbruik vertrouwen commissie niet.
De NRC H meldde donderdagavond dit:
Slachtoffers van seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk (RKK) keren zich tegen de commissie-Bandell. Dat is de commissie die het kerkelijk klachtenbureau Hulp en Recht moet reorganiseren. De commissie, onder leiding van oud-burgemeester Ronald Bandell van Dordrecht, bestaat alleen uit mensen die aan de Kerk zijn gelieerd. De misbruikslachtoffers, verenigd in Koepel Landelijk Overleg Kerkelijk Kindermisbruik (KLOKK), vinden dat daardoor geen sprake is van onafhankelijkheid. Volgens hen staat de eenzijdige samenstelling goed overleg in de weg. De KLOKK: „We zijn een jaar verder, maar de mannen van de RKK zitten al, op een enkele uitzondering na, een jaar op hun handen, gaan ieder contact met de slachtoffers uit de weg en beschadigen bij voortduring de talloze slachtoffers.”
Het artikel in Trouw luidde:
Verschillende groepen slachtoffers van seksueel misbruik in de rooms-katholieke kerk zeggen het vertrouwen op in de commissie-Bandell. Deze commissie, die orde op zaken moet stellen bij misbruik-meldpunt Hulp & Recht, heeft te nauwe banden met de kerk. Dat zeggen onder meer de Koepel Landelijk Overleg Kerkelijk Kindermisbruik (KLOKK), die spreekt namens vier verschillende slachtoffergroepen, en individuele gedupeerden.
De zeskoppige werkgroep onder leiding van oud-burgemeester Ronald Bandell van Dordrecht, is in het leven geroepen door de Nederlandse bisschoppenconferentie en de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR) na aanbevelingen van de commissie Deetman. Deze stelde in december voor om het katholieke meldpunt Hulp & Recht drastisch te reorganiseren. Hulp & recht onderzoekt klachten over seksueel misbruik in de rooms-katholieke kerk, maar kan de stroom meldingen van misbruik niet aan. Ook is het volgens veel slachtoffers een spreekbuis van de kerk.
De commissie-Bandell, die afgezien van de voorzitter alleen uit mannen bestaat die aan de rooms-katholieke kerk zijn gelieerd, heeft niet het vertrouwen van de slachtoffers. “De commissieleden kunnen vanwege een primaire loyaliteit aan de kerk voor slachtoffers geen onafhankelijke aanspreekpersoon zijn”, zegt Ton Leerschool van KLOKK. Hij pleit voor een onafhankelijke onderzoekscommissie. “Want de rooms-katholieke kerk demonstreert hiermee opnieuw geheel niet geïnteresseerd te zijn in een open communicatie met de slachtoffergroepen.”
Vooral de benoeming van hulpbisschop Ted Hoogenboom in de commissie noemen de slachtoffers ‘zeer ongelukkig’. “Hij is wel de laatste waar slachtoffers op zitten te wachten”, zegt Ruud Egging, die de belangen behartigt van acht medeslachtoffers. “Deze geestelijke heeft de laatste jaren nou niet echt laten blijken sympathie te hebben voor het lot van de slachtoffers. Hij schoffeerde ons bijvoorbeeld door niet te verschijnen bij verschillende zittingen van de beoordelingscommissie van Hulp & Recht.”
Bert Elbertse, woordvoerder van de Bisschoppenconferentie wil niet inhoudelijk reageren op de kritiek. Volgens hem spreken de critici voor hun beurt. “laten we eerst afwachten wat het eindresultaat is van de commissie-Bandell.”
Voor 1 juli moet Ronald Bandell de voorstellen om Hulp & Recht te professionaliseren presenteren aan de onderzoekscommissie van oud-minister Deetman. Over twee weken spreekt Bandell, die nu vier maanden aan het werk is, voor het eerst met misbruikslachtoffers.
Van een van de direct betrokkenen binnen de KLOKK kreeg ik nog wat aanvullende documentatie:
In december 2010 bracht de Cie. Deetman een tussenrapport uit, omdat aan de commissie was gebleken dat de nood hoog was bij slachtoffers: zowel de hulpverlening aan slachtoffers als de klachtenprocedure, beide georganiseerd door het kerkelijk instituut ‘Hulp & Recht’ faalden. Van de slachtoffers mocht volgens Deetman niet verwacht worden dat ze genoegen ermee zouden nemen dat hier pas na zijn uiteindelijke rapportage, eind 2011, verbetering in zou komen. Hij adviseerde de Bisschoppenconferentie (BC) en de Konferentie Nederlandse Bisschoppen (KNR) daarom een ‘kwartiermaker’ aan te stellen die dan vóór 1 juli 2011 orde op zaken moest stellen bij Hulp & Recht. De klachtenprocedure zou vooral moeten gaan voldoen aan de normale eisen van openbaarheid en transparantie. De hulpverlening zou moeten worden afgestemd op de werkelijke behoeften van slachtoffers. Klachtenprocedure en hulpverlening zouden niet meer door elkaar moeten lopen, zoals nu bij Hulp & Recht het geval is.
BC en KNR benoemden Bandell om deze klus te klaren. Ongeveer een week geleden werd bekend wie de leden van Bandells werkcommissie waren. De commissie die in korte tijd geacht wordt een hulpverleningscentrum voor slachtoffers op te zetten en een fatsoenlijke klachtenprocedure te ontwerpen, blijkt uit twee mensen uit de top van de kerkelijke hiërarchie, twee kerkelijke autoriteiten op financieel gebied en de persvoorlichter van de RKK te bestaan, te weten:
Ronald Bandell voorzitter
Oud-burgemeester van o.a. Dordrecht; heeft in augustus 2010 een hoge pauselijke onderscheiding gekregen voor zijn verdiensten voor de rk kerk in de Nederlandse samenleving
Pieter Kohnen, secretaris
Persvoorlichter van de Nederlandse Rooms-Katholieke Kerk
Ad Leys
Hoofd van het bureau en secretaris van de KNR. Hij houdt zich bezig met de vermogensrechtelijke positie van de kloostergemeenschappen.
Jan van den Eijnden ofm
‘Minister provinciaal’ van de Nederlandse Provincie van de Orde der Minderbroeders Franciscanen.
Ted Hoogenboom
Hulpbisschop; vicaris-generaal en gerechtsvicaris van het aartsbisdom
John Bakker
Algemeen econoom bij het bisdom Rotterdam.